องค์ความรู้เกี่ยวกับการเพาะเลี้ยงปลากัด
1. วิธีการเลี้ยงปลากัด การเพาะปลากัด
เนื่องจากปลากัดเป็นปลาที่มีนิสัยก้าวร้าว ชอบต่อสู้เมื่ออายุประมาณ 1/5-2 เดือน การเลี้ยงปลา
กัดจึงจำเป็นต้องรีบแยกปลากัดเลี้ยงในภาชนะเพียง ! ตัวก่อนที่ปลาจะมีพฤติกรรมต่อสู้กัน ภาชนะที่
เหมาะสมที่สุดควรนำมาใช้เลี้ยงปลากัดได้แก่ ขวด(สุรา ชนิดแบนบรรจุน้ำได้ 150 ซีซี เพราะสามารถเรียง
กันได้ไม่สิ้นเปลืองเนื้อที่ การแยกเพศจะสังเกตเห็นว่าปลาเพศผู้จะมีลำตัวสีเข้ม ครีบยาว ลายบนลำตัว
มองเห็นชัดเจนและขนาดมักจะ โตกว่าเพศเมีย ส่วนปลาเพศเมียจะมีสีซีดจาง มีลายพาดตามยาวลำตัว 2-3
แถบ และมักจะมีขนาดเล็กกว่าปลาเพศผู้ น้ำที่ใช้เลี้ยง ปลากัดต้องเป็นน้ำที่สะอาดปราศจากคลอรีน มีความ
เป็นกรด-ด่าง (pH) ประมาณ 6.5-7.5 มีความกระค้าง 75-100 มิลลิกรัมต่อลิตร และมีความเป็นด่าง 150-200
มิลลิกรัมต่อลิตร ควรบรรจุน้ำลงในขวดเพียง 1 /2 ขวด เพื่อเว้นช่องว่างให้อากาศได้สัมผัสกับผิวน้ำ อาหารที่
ใช้เลี้ยงปลา ปลากัดเป็นปลาที่ชอบกินสัตว์น้ำขนาดเล็กเป็นอาหาร อาหารที่เหมาะสมจะใช้เลี้ยงพ่อแม่พันธุ์
ปลากัด ได้แก่ ลูกน้ำ หนอนแดง ไรสีน้ำตาล (Artemia) ที่มีชีวิต การให้อาหารควรให้วันละ I ครั้ง ให้
ปริมาณที่พอดีปลากินอิ่ม อาหารที่ใช้เลี้ยงทุกครั้งควรล้างด้วยน้ำสะอาด แล้วแช่ในด่างทับทิมเข้มขัน 500-
1,000 ส่วนในล้านส่วน (0.5-1.0 กรัม/ลิตร) เป็นเวลา 10-20 วินาที เพื่อฆ่าเชื้อโรคที่ติดมากับอาหารหลัง
จากนั้นจึงล้างด้วยน้ำสะอาดอีกครั้งหนึ่ง การถ่ายเทน้ำควรกระทำสัปดาห์ละ 1-2 ครั้ง ระยะเวลาที่เหมาะสม
ในการผสมพัน ธุ์ปลากัด คือช่วงระหว่างเดือนพฤษภาคม-กันยายน โดขอุณหภูมิน้ำควรอยู่ระหว่าง 26-28
องศาเซลเซียส การเพาะปลากัด
ลูกปลากัดที่ออกมาจากหวอด
2. วิธีการคัดเลือกพ่อแม่พันธุ์ เพื่อที่จะเพาะปลากัด
ปลาที่นำมาทำการเพาะพันธ์ ควรมีอายุตั้งแต่ 7-8 เดือนขึ้นไป โดยปลาจะให้ไข่ครั้งละประมาณ
500-1,000 ฟอง ในฤดูผสมพันธุ์ จะสังเกตเห็นความสมบูรณ์เพศของปลาได้ชัดเจน ในการคัดเลือกปลาเพื่อ
ผสมพันธุ์ มีหลักที่ควรปฏิบัติดังนี้
ปลาเพศผู้ กัดปลาที่แข็งแรง ปราดเปรียว ลักษณะสีสดสวข ชอบสร้างรังซึ่งเรียกว่า “หวอด” โดย
การพ่นฟองอากาศที่มีน้ำเมือกจากปากและลำคอผสมด้วย ซึ่งแสดงถึงว่าปลาเพศผู้มีความสมบูรณ์ทางเพศ
เต็มที่พร้อมที่จะผสมพันธ์
ปลาเพศเมีย คัดเลือกปลาที่แข็งแรง สังเกตบริเวณท้องมีลักษณะอมเป้งและบริเวณใต้ท้องจะมีตุ่ม
สีขาวใกล้กับรูกันเห็นได้ชัดเจน ซึ่งตุ่มสีขาวนี้เรียกกันว่า “ไข่นำ”
3. วิธีการเพาะปลากัด
นำขวดปลาเพศผู้และเพศเมียที่มีความสมบูรณ์ทางเพศเต็มที่มาวางติดกัน ซึ่งวิธีนี้เรียกว่า “เทียบ
คู่” ซึ่งควรจะเป็นบริเวณที่ปราศจากสิ่งรบกวน จะทำให้ปลาตกใจ ใช้เวลาเทียบคู่ประมาณ 3-10 วัน จากนั้น
นำปลาเพศผู้และเพศมีย ใส่ลงในภาชนะที่เตรียมไว้สำหรับผสมพันธุ์ เช่น ขันพลาสติก โหลแก้ว กาละมัง
ตู้กระจกหรืออ่างดิน แล้วใส่พันธุ์ไม้น้ำที่แช่ด่างทับทิมเรียบร้อยแล้ว ซึ่งชนิดพันธุ์ไม้น้ำที่นิยมใช้ ได้แก่
สาหร่ายพุงชะ โด สาหร่ายหางกระรอก จอก ใบผักตบชวาเป็นต้น เมื่อปลาสามารถปรับตัวให้ชินกับสภาพ
ในภาชนะ (ประมาณ 1-2 วัน) ปลาเพศผู้จะเริ่มก่อหวอดติดกับพันธุ์ไม้ หลังจากสร้างหวอดเสร็จ ปลาเพศผู้
จะพองตัวกางครีบ ไถ่ต้อนตัวเมียให้ไปอยู่ใด้หวอด ขณะที่ตัวเมียลอยตัวขึ้นมาบริเวณผิวน้ำ ปลาตัวผู้จะรัด
ตัวเมียบริเวณช่องอวัยวะเพศ จากนั้นไข่ก็จะหลุดออกมา พร้อมกับเพศผู้จะฉีดน้ำเชื้อเข้าผสม และปลาเพศผู้
จะตามลงไปใช้ปากคูดไข่อมไว้ ว่ายน้ำขึ้นไปพ่นไข่เข้าไปไว้ในฟองอากาศจนกว่าจะหมด เมื่อสิ้นสุดการ
วางไข่ปลาเพศผู้จะทำหน้าที่ดูแลไข่เพียงลำพัง และจะไถ่ต้อนปลาเพศเมียไปอยู่ที่มุมภาชนะ หลังจากนั้นรีบ
นำปลาเพศเมืยออกจากภาชนะเพื่อป้องกันไม่ให้ปลาเพศเมียกินไข่ ปล่อยให้ปลาเพศผู้ดูแลไข่ 2 วัน จึงแยก
เพศผู้ออก สีที่ต้องการนั้นสามารถทําได้ตามความต้องการของผู้เลี้ยง เช่นเดียวกับการทํางานศิลปะหาก
ต้องการอยากได้สีอะไร ก็จับสีนั้น ๆ มาผสมกัน ผู้เลี้ยงเป็นผู้กําหนด ว่าจะให้ปลาออกมาสีอะไร
4. การอนุบาลลูกปลากัด
ไข่ปลากัดจะฟักเป็นตัวหลังจากได้รับการผสมน้ำเชื้อประมาณ 36 ชั่วโมง โดยในช่วงแรก จะมีถุง
อาหาร ติดตัวมาด้วย ดังนั้นช่วง 3-4 วันแรก จึงขังไม่ต้องให้อาหาร เป็นเวลา 3-5 วัน แล้วจึงเปลี่ยนเป็นตัว
อ่อนของไรแดง (Moina) ต่อมาจึงเปลี่ยนเป็นไรแดงเต็มวัย เลี้ยงต่อไปจนกระทั่งปลาสามารถกินลูกน้ำได้
และผู้เลี้ยงสามารถแยกเพศปลากัดได้เมื่อปลามีอายุประมาณ 1 เดือนขึ้นไป
ลูก ปลากัดเก่ง
การเพาะปลากัดนั้น ไม่ว่าจะปลากัดสายพันธุ์ไหน ก็เพาะแบบนี้คล้ายๆกันทั้งหมด แต่ถ้าเป็นสายกัด ยิ่งเป็น สาย ปลากัดเก่ง แล้ว ก็ต้องดูแลให้ดีเป็นพิเศษ อย่าให้น้ำเน่า และที่สำคัญคอยดูลูกปลาหมอ ที่ติดมากับไล่แดงด้วยนะครับ ถ้าปล่อยไป 1-2 เดือน ลูกปลาหมอ มันจะตัวใหญ่ กินปลากัดของเราจนหมดบ่อได้
